Kut´ül Amare Zaferi

Tarihimizin en önemli ve anlamlı zaferlerinden biri olan Kut´ül Amare Zaferi, 29 Nisan 1916´da Türk Bayrağının Kut´ül Amare surlarına çekilerek İngilizlerin yenilgiye uğratıldığı ve sömürgeci devletlere tarihi bir tokadın atıldığı şanlı bir zafer olarak kayıtlara geçti. Bugün tüm yurtta çeşitli etkinliklerle anılacak Kut´ül Amare zaferinin önemi neydi? İngiliz kuvvetleri ve müttefikleri ile Osmanlı kuvvetleri arasında geçen I. Dünya Savaşı´nın temel muharebelerinden biri. 1. Kut Muharebesi olarak da bilinir.

OSMANLI İNGİLİZLERİN TAMAMINI ESİR ALDI

Dicle Nehri kıyısında Kut´ül Ammare şehri yakınlarında konuşlanmış İngiliz ve müttefiklerinin kuşatılmasıyla başlayan muharebe, kasabanın Osmanlı Ordusu tarafından ele geçirilmesi ve İngiliz birliklerinin tamamının esir alınmasıyla bitti.

29 Nisan 1916 Townshend birlikleri Kut´ta yaşanan açlıktan dolayı diğer 13 general, 481 subay ve 13.300 er ile birlikte Osmanlı Kuvvetleri´ne teslim oldu. Halil Paşa, Kutü´l-Ammare zaferinden sonra 6. Ordu´ya yayınladığı mesajda şöyle dedi:

Arslanlar! Bütün Osmanlılara şeref ve şan, İngilizlere kara meydan olan şu kızgın toprağın güneşli semasında şehitlerimizin ruhları sevinçle gülerek uçarken, ben de hepinizin pak alınlarından öperek cümlenizi tebrik ediyorum. Ordum gerek Kut karşısında ve gerekse Kut´u kurtarmaya gelen ordular karşısında 350 subay ve 10 bin erini şehit vermiştir. Fakat buna karşılık bugün Kut´ta 13 general, 481 subay ve 13 bin 300 er teslim alıyorum. (İngilizlerin teslimi böyle resmedilmiştir)

 Bu teslim aldığımız orduyu kurtarmaya gelen İngiliz kuvvetleri de 30 bin zayiat vererek geri dönmüşlerdir. Şu iki farka bakılınca, cihanı hayretlere düşürecek kadar büyük bir fark görülür. Tarih bu olayı yazmak için kelime bulmakta müşkülata uğrayacaktır. İşte Osmanlı sebatının İngiliz inadını kırdığı birinci zaferi Çanakkale´de, ikinci zaferi burada görüyoruz. İngiliz kuvvetleri ve müttefikleri, 23.000 ölü ve yaralı, Osmanlı kuvvetleri 10.000 ölü ve yaralı vermiş, 13.100 (bazı kaynaklara göre 18.000) İngiliz askeri esir alınmıştır.

İngiliz tarihçisi James Morris, Kut´un kaybını "Britanya (İngiltere) askeri tarihindeki en aşağılık şartlı teslimi" olarak tanımlamıştır. Bu yenilgi İngiliz basınında ve kamuoyunda çok büyük bir infial uyandırdı. Bunun üzerine General Lake ve General Gorringe İngiliz ordusunda görevlerinden alınmış ve yerlerine General Maude getirilmiştir.

 Bu çarpışmaların askeri tarih açısından bir başka önemi de bilinen ilk havadan ikmal denemesini İngiliz ordusunun Kut´taki birliklerini ikmal için 26 gün boyunca Dicle´deki Ora Üssü´nden 3 adet Short 184 tipi 225 beygirlik deniz uçakları ile bu kuşatma sırasında gerçekleştirmiş olmalarıdır. Ancak bu çaba yeterli olmamış ve sonucu değiştirmemiştir. Halil Paşa Kut´ül Ammare zaferine istinaden Kut soyadını almıştır.