Ergenlik Dönemi Özellikleri ve Velilere Öneriler

Ergenlik Dönemi Nedir?

Ergenlik dönemi çocukluktan erişkinliğe geçiş dönemidir. Bu dönem bireysel farklılıklar göstermekle birlikte 11-20 yaşlarını içerir. Bu dönem hem çocuk için hem de aile için zor geçmektedir. Ergenlik dönemini bazıları sakin geçirirken bazıları ise fırtınalı atlatır. Anne babaların ergenlik döneminde çocuklarında ne gibi problemlerle karşılaşabileceklerini bilmesi sorunların nedenini daha iyi anlamaların sağlayacaktır.

Ergenlik Döneminde Yaşanan Problemler Nelerdir?

*Ergenlik dönemi cinsiyet farkı gözetmeksizin duygularda istikrar sürdürülemeyen bir dönemdir. Bir an çok mutluyken kısa süre sonra bitkin ve yalnız olabilirler. Anlık duygu geçişleri çok fazladır.

*Hayal kurma yetilerinde ciddi artış görülür. Gelecekleri ile gerçekleri düşünmeye başlarlar. Hayalleri bazen gerçek ötesi hale gelebilir. Hayallerin çoğunluğu genellikle karşı cins ile ilgilidir.

*Bazı zamanlarda ergenlik döneminde olan kişiler, yalnız kalmak isteyebilirler. Bu durumda endişelenmeye gerek yoktur çünkü gayet olağan bir durumdur. Ciddi bir durum gibi algılanmamalıdır. Bazen ergen kişiler, yaşadıklarının muhasebesini yapmak için yalnız kalmak isterler.

*Çalışmaya karşı isteksizlik görülür ve ergen kişi sürekli yorgundur. Vücut enerjisini kendini geliştirmeye harcamış gibi düşünülebilir.

*Bedensel değişiklikler yaşaması nedeniyle kendini saklama, çekinme gibi davranışlar sergileyebilir. Yaşadıkları değişimin dışarıdan görünmesi taraftarı değillerdir.

*Yeni deneyimler, yeni hobiler, yeni olan her şey ergenlik dönemindeki kişilerin ilgi alanı içerisindedir. Meraklarında artış vardır.

*Arkadaşlık ergenlik dönemindeki kişiler için çok önemli bir kavramdır. Ancak arkadaş seçimi bu dönemde önemlidir.

*Ergenlik dönemindeki kişiler, kendilerini ve başarılarını gösterme isteği ile yanıp tutuşurlar. Ailelerini mutlu etmek başarı- larıyla onurlandırmak onlar için önemlidir. Ailesi ile ihtiyaçlarını gideremeyen kişiler, arkadaş ortamlarında kendilerini tatmin etmeye çalışırlar.

*Bu dönemde çocuklarda hızlı bir fiziksel gelişim vardır. Hızlı boy ve kilo artışına, hormonların artmasıyla vücutlarında birtakım değişimler eşlik etmektedir. Bireyin hızlı büyümeye uyum sağlayamaması sonucu sakarlığı artmaktadır.

*Ergenlik döneminde otoriteye karşı olma, söz dinlememe ,eleştirme, hata bulma gencin davranışlarındandır. Yasakları saçma ve kendisine tanınan hakları yetersiz bulurlar. Evdeki ya da okuldaki kurallardan sıkılır, kuralların, yasakların çok olduğundan yakınırlar. 

*Ergen kendini yorgun hissedebilir, buna bağlı olarak çalışmaya karşı isteksizdir. Vücut enerjisi âdeta büyümeye harcanıyor gibidir.

* Bu dönemde depresyonlarda artış görülür. Özgü- ven problemi, karşı cinsle ilgili yaşanan problemler, okul ve aile içi problemler buna sebebiyet verebilir. Genellikle kısa süreli yaşanır ve müdahale gerekmez. Ergen kendini üzgün ve kötü hissediyordur; ancak günlük hayatına devam edebilir. 

* Yeme bozuklukları ise bir başka sorundur. Özellikle çok yemek yeme veya yemeği reddetme ve sürekli, kilolu olduğunu düşünme ergende aşılması gereken sorunlardandır.

* Bunlar dışında ergen zaman zaman öfke patlamaları yaşayabilir. Bu esnada onunla konuşmaya çalış- mak anlamsızdır. Sakinleşmesini beklemek gerekir. 

ERGENLİK DÖNEMİNDE ÇOCUĞU OLAN AİLELERE ÖNERİLER

1- Çocuğunuza inanın ve onu destekleyin: Geçmişe şöyle bir dönüp ergenlik sürecimize bakarsak, ergen olmanın ne kadar zor bir "hal" olduğunu hatırlarız. Herkesin beklentisinin çok olduğu; okul, öğretmen, dershane, kız-erkek arkadaş, takım antrenörü gibi hayatımıza dahil herkesin bizden bir şeyler beklediğini anımsarız. Ergenliğe girmiş olan birey artık çocuk olmadığını düşünür, ancak yetişkinler gibi hem iş hem de özel hayatın gerekliliklerini aynı anda karşılamakta zorlanabilirler. Bu süreçte çocuğunuza destek olmak, ona inandığınızı ve ne olursa olsun onun arkasında olduğunuzu söylemek çocuğunuzun kendisini güvende hissetmesi için çok önemlidir.

2- İletişime geçin: Her ne kadar ergen çocuğunuzun sizinle iletişimi bir süre "evet-hayır" lardan ibaret olsa da, konuşmak istediği zaman orada olun. Onu dinleyin ve anlamaya çalışın. Anlattıklarına yorum yaparken ders vermekten ve onu yargılamaktan kaçının. Unutmamalıyız ki, çocuğun o anda bizden beklediği tek şey anlaşılmaktır; yaptığının doğru ya da yanlış olduğunu duymak değil.

3- Ona ihtiyacı olan alanı verin: Ergenlik yılları gençlerin tek başlarına zaman geçirmeye ihtiyaç duydukları zamanlardır. Sizinle eskisi kadar vakit geçirmiyor, odasının kapısını kapatıp saatlerce müzik dinliyorsa bunu üzerinize alınmayın, bu ergenlik sürecinin olağan bir parçasıdır. İhtiyacı olduğunda orada olduğunuzu söyleyin, bu onun için yeterlidir.

4- Bırakın kendi seçimlerini yapsın: Sizlerin hoşuna gitmeyen bir saç kesimi, giyim tarzı veya saç rengi varsa bunu deneyimlemesine izin verin. Eğer kendini riske atmayacak bazı değişik dış görünümleri denemek istiyorsa, buna izin vermemek yalnızca aranızdaki iletişimi kötüleştirir. Bırakın çocuğunuz yaşına uygun seçimlerde bulunsun ve seçimlerinin sonuçlarını kendisi görsün. Eğer nasıl göründüğüne dair sizin fikrinizi sorarsa dürüstçe beğenmediğinizi ama seçimlerine saygı duyduğunuzu söyleyebilirsiniz. 

5- Sorumluluk alması için destekleyin: Ergenlik sürecinde olan bir genç artık çocuk değildir ve kendi işlerini kendisi yapabilecek kapasiteye sahiptir. Karnı acıktığında yemek hazırlayabilir, market alışverişini yapabilir, küçük kardeşini okula bırakabilir veya faturaları yatırabilir. Çocuğunuzun işlerini yapmaktan vazgeçin ve ona ev işleri konusunda sorumluluklar verin. Sorumluluk alan gencin hem özgüveni artacaktır, hem de ona güvendiğinizi hissedecektir.

6- Sınırlarınızı belirleyin: Ergenlere neyi yapıp yapamayacağına dair adil bir biçimde net sınırlar koymak, ilişkinizi korumaya alan temel bir faktördür. "Akşam eve geç kalma" uyarısı net değildir. "Akşam en geç 9'da evde olmanı bekliyorum" demeniz sınırınızı belirler ve çocuğunuzun neye uyup uymayacağını planlamasına yardımcı olur. Ancak unutmamalıyız ki, yaş arttıkça ve çocuğunuz koyduğunuz sınırlara uymaya başladıkça, sınırlar esnetilmelidir.

7- Eleştirilmeye hazırlıklı olun: Eleştirilerin hedefi olmaya, yani yaşadığı tüm sorunların, zorlukların nedeni olduğunuz, büyümesine ve eğlenmesine izin vermediğiniz gibi eleştiriler yöneltmesine hazırlıklı olun.

8- Dinleyin: Tamamen farklı görüşte olsanız bile, çocuğunuzu her zaman dinleyin.

9- Davranış ile çocuğu birbirinden ayırın: Sizi rahatsız eden şey ile onu yapan kişiyi birbirine karıştırmayın. Ergen çocuğunuzun davranış- larından dolayı öfkelendiğiniz veya üzüldüğünüz zamanlar olacaktır. Ancak bu çocuğunuza olan sevginizin bittiği anlamına gelmez. Hatta büyük olasılıkla tam tersi bir anlam taşır: Ona önem veriyor olmak. Öfkenizi çocuğunuzun tüm kişi olarak varlığına değil davranışları üzerinde odaklamaya gayret edin.